Poczytajmy…

Po przeczytaniu „Myśli rożnych o sposobie zakładania ogrodów” autorstwa księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej przyszedł czas na poznanie bliżej samej autorki.

Biografia księżnej pióra Gabrieli Pauszer-Klonowskiej

To jedna z tych książek, które się „połyka”. Lektura, która dopóty nie daje spokoju, dopóki się jej nie doczyta do końca.
Barwnymi opisami przenosi nas w świat z przełomu XVIII i XIX wieku. Pokazuje niezwykłe życie księżnej Czartoryskiej na tle burzliwych losów Polski.
Naszym oczom ukazuje się: Izabela jako piętnastoletnia panna młoda. Izabela jako namiętna kochanka. Izabela jako mama i żona.
Wreszcie Izabela jako patriotka.
Energiczna, silna, pełna pasji księżna tworzy rezydencję w Puławach i oddaje się jej bez reszty.
Przypałacowy park w stylu francuskim przekształca w „dziki” ogród romantyczny. Inspiracją księżnej były parki w posiadłościach angielskich lordów.
Aczkolwiek podczas pobytu w Anglii Czartoryska pisze tęskne listy do kraju i narzeka: „Są dwie rzeczy, do których nigdy nie przywyknę – klimat i towarzystwo. Pierwszy za wilgotny, drugie za suche i zimne.” Tylko Polska jest dobrym miejscem do życia dla księżnej.
Park w Puławach to park patriotyczny – pełen budowli, rzeźb, pamiątek, które budziły dumę narodową i wiarę w odzyskanie niepodległości.
Ale również zazdrość konkurentki księżnej – Heleny z Przeździeckich Radziwiłłowej, właścicielki Nieborowa i Arkadii.
Lecz ten wątek pozostawiam na inny dzień.

Ciekawym uzupełnieniem biografii księżnej jest książka „Rezydencja Czartoryskich w Puławach”, w której Mieczysław Kseniuk szczegółowo opisuje historię puławskiego parku.